¿Imaraykutaq sapa kutilla ola migratoriakuna, migrantekuna ima, runa kaypaq tikraypa hatun motornin kanku?
Chay conquistakuna, colonización, comercio, turismo, estudios, transporte, comunicaciones, migratorio olas nisqakuna, chay pachallapitaqmi fronterakunata pakisqanku, chaykunata kamarqanku.
Runa kay qallarisqanmantapachan fronterakunaqa karqan artificial límites nisqakuna, chaykunatan wakin kamachikuqkuna churayta munarqanku runakunata t’aqanankupaq, territoriokunata, runakunata otaq recursos naturales nisqakunata amachanankupaq, chaymi aparqan simikuna kamakunanpaq, hukniray culturakuna, chaymantapachan chaykuna karqanku hark’akunata, ichaqa maykamachus recursos naturales, mikhuy, unu, pisiyasqa, tarirqanku huk cheqaspi huk hina kawsakuyta atisqankuta, paykunapaq aswan allin rikch’akuq, imayna kawsasqankumantaqa nacesqanku cheqaspi, otaq mana reqsisqa runakuna chayamuqtinku, mosoq imaynakunata aprovechanankupaq recursos naturales nisqakunata, organizanankupaq, mosoq formas de coexistencia nisqakunata, otaq huk runakunawan atipasqa karqanku, mana atiq otaq millay kamachikuqkunawan, onqoykunawan, catástrofes naturales nisqawan, chay espaciokunamanta ayqekuspa maypichus kawsayqa peligroman tukupurqan, chaymi kallpacharqan runakuna kay pachankumanta lluqsinankupaq, utaq tikranankupaq.
Kay pachakunapi, maypachachus pachak wata utqaylla puriy, yachay ima tukuy imata tikrachkan, maypichus runa maypipas hukkunawan tinkuchisqa kanman, radiowan, televisionwan, celularkunawan, internetwan, frontera chimpapi rimanakuywan ima, chay to yaqa libre kaynin, maypichus simi hark’ayqa atipakunmanmi simultáneamente t’ikraqkunaman gracias nispa, chaypin lamar-qochakunaq otaq orqokunaq hark’aynintaqa chimpayta atikunman avionkunawan, botekunawan otaq antawakunawan, chaypin onqoykunata atipanku pachantinpi , chaymi llapa runaq ripun epidemiológico nisqa brotes nisqawan maqanakuq, otaq llapanpas de la humanidad reaccionan catástrofes naturales, guerra catástrofe, catástrofe humanitario, desastre económico, ñawpaqmantapacha imachus karqan huk atipanakuy economías, formas de gobierno, religionkuna, comportamientokunata mana allinpaq qhawarisqa, kunanqa razonmi kanku reflexión de combate colectivo, de reacciones masivas.
Yuyariypas, runaq yuyayninpas mast’arisqañan, kunan p’unchaypiqa atikunmi tariyta willakuykunata, yachaykunata, yuyariykunata, fotokunata, qelqakunata, videokunata, simikunata, yachaykunata, mayqen runapipas, maypipas, kaymi t’ikrawanchis, imaymanayachiwanchis, chhaynapin sapa runa kayqa tarinmanmi munasqankuta, atiyninkuta, yachayninkuta, reqsichiq yachaykunata, chaykunan sapaqchan, sapa runataqmi kunanqa yachachiq, investigador, artista, deportista, sapallan hukniraymi yachaykunata, atiykunata, rikuykunata mirachiyta atin .
Kay pachapin kashanchis imakunachus aswan allin, aswan hatun, hatun, huk tutallapi chinkapun, chay pachaqa tukuy imapas uma muyuchiq hina tikrakun, chaypin runakuna huk kutitawan pesanku, tupunku, yupanku, hatarichinku, inventanku, tukuy imata, chaymanta runa chaninchaykuna, chaykunan pachak watakuna suyukunaq teqsin karqan imaynan hatun kamachikuyninku hina, imayna purinaman, rimanakuyman, rantiyman, qhatuyman, yachayman, kuska tiyayman, rimanakuyman.
Kay musuq pachapiqa fronterakunam hatun sasachakuyman tikrakurun, manaña yaku harkakuq kasqanrayku, kunanqa runakuna, carrokuna, avionkuna, botekuna, submarinokuna, radio, TV, Internet, celularkuna, mikuykuna, hukkunapas inventokuna chimpanku, rurukuna, qhatukuna, drogakuna, droga qhatuqkuna hinallataq hawa llaqtamanta hamuqkuna. Kayqa niyta munan, fronterakunaqa huk pukllay político nisqapillam, chaymi maskan runakunata, huk suyupi yachaq especiekunatapas, huk suyupi, chaymi mana atikunmanchu, imaraykuchus imaynan viruspas mana fronterayoqchu, chay hinatan sapa p’unchay aswan sasa gobiernokuna, runakunapas chaykunata chaskinankupaq.
Fronterakuna kunanqa machu runakunallatam servinku, imaraykuchus wayna sipaskuna puntapi yuyaymanasqankuqa puriymi, tayta mamankuta, llaqtankuta, ñawpaq kawsayninkuta, costumbrenkuta, religionninkuta, culturankuta saqispa, chaykunaqa cadenakunam karqa mana pawanankupaq harkaq, pawayqa kunanqa huk formam kusikuy, puriyqa aswan allin hatun yachaywasi, yachaywasi ima runaq kamasqan, imapas ñawpaqmantapacha riqsisqa, gitanokuna, qhatuqkuna, marinerokuna, aviadorkuna, yachanku hinaspa ruwanku.
Continente Americano, 1492 watamantapacha huk llaqtamanta hamuqkunaq hatun suyun, hinallataq usqhaylla qhapaqyachiy, aswantaqa América Latina, kunanqa hukninmi aswan hatun ruruchiqkunamanta, kayqa aswantaqa wakcha kayrayku, maqanakuyrayku, runankunata llumpay aprovechasqanrayku, hinallataq naturalezanku paqarichisqanrayku infierno, kunan p’unchay millonninpi runakuna ayqekuyta munanku chaytataqmi ruwanku nacionkunata, reinokunata, pachak watakunaña chaykunata explotasqanku estadokunata haykuspanku, chaymi mosoq ñan chay atiykunata cobranapaq. pachak watakuna sarunchasqawan, hatun gananciakunawan, thuñiywan.Kay invasión nisqa wakcha runakunaq uray planetanmanta wichaypi qhapaqkunaman, manaña hark’ayta atikunñachu, chaymi teqsin mosoq orden mundial, maypi kawsayqa aswan chaniyoqmanmi tukupushan makinakunamanta, gananciakunamantapas, chaypin qolqe tarpuy wiñariy nisqa, llullakuypi sayaq yupayman tukupurqan, economía nisqa, maypichus dios qolqen, imaynan huk p’unchay kamachikuypas, política nisqapas runaman tukupurqan diosman tukupurqan hina wañuq runakuna, otaq religionkunawan, yuyaypi, mana cheqaq kaqkunawan, mana wañuq dioskunaman tukupurqanku, sacerdotekunaman, políticokunaman, abogadokunaman, economistakunaman, militarkunaman, policíakunaman, juezkunaman, fiscalkunaman, kamachikuqkunaman, kamachikuqkunaman, kunanqa ecología, ciencia, olas migración, tukuy clase catástrofekuna thuñikuqman tukurqanku ñawpaq kamachikuymi religionkuna hinallataq yuyayninkupi diosninku, kamachikuqkuna, políticokuna, abogadokuna, hinallataq umalliqninkuna, awqaqkuna, hinallataq políticokuna, economistakuna, negociantekuna Qan, millonarioykikuna, estadísticaykikuna, yupaykunawan llullakuyniykikuna hinallataq diosniyki, qolqe, enfrentanki huk mosoq culto qatikuqkunawan, chaymi yupaychan yachaykunata, runaq inventacionninta, planeta ukhupi hawapipas maskhayta, chayqa kamaqkunaq religionninmi, maskay, llamk’achiy, waqaychay, apachiy, musuqyachiy, huk pacha maypichus musuq kaqkuna aswan chaniyuq ñawpaq kaqmanta, maypichus Pachamama ukhupi, hawapi kawsay aswan chaniyuq.
