Huk punchawmi Roma millay runakunapa imperionman tikrakurqa, paykunam runakunapa hinaspa uywakunapa ñakariyninta tikrarqaku llaqtapa qawayninman, utaq esclavo llamkayman, qipamanmi Mongoliaqa violacionta wañuytapas guerraman tikraq wañuchiqkunapa Imperionman tikrakurqa.a reason to live, or the Vikingokuna suwakuyta, secuestrotapas kawsanapaq razonman tikraq, qhipamanmi hamurqan Europapi kristiyanu imperiokuna, paykunam navegacionta, tariyta hinaspa iñiyninkuta tikrarqaku kawsanapaq razonman, utaq imperio musulmankuna diosman tikrakuq, yanqa kay, sirviente kay,
kawsasqanmanta razonninpi, otaq China nacionmanta, chaypi tiyaq runakunaq sapanchasqa kayta maskhaq, chakra llank’aymanta, qhatuymanta otaq qolqemanta, kawsanankupaq razon hina.
Norteaméricapi 250 watakunan kamasqa karqan kunanqa aswan hatun industrial imperio, chaypin makinakuna, runaq inventacionnin, propiedad privada otaq libre kay, chaymi qolqewan llank’ay, otaq qolqemanta premiopaq, chay iniciativa , kikin kamachiyman tukupurqan huk razon kawsanapaq, Rusia suyupi kachkaspa, ñawsa kasukuy huk kamachikuqta, hinallataq Partido Comunistapa comité central nisqaman, utaq huk nouveau riche, capitalista zarman tikrasqa, Putin hina oligarcakuna hina, chay hatun suyupi kawsanapaq razonman tikrakurqa.
Hemisferio Norte nisqapiqa runakuna, liganku, culturanku, civilización nisqakuna, wiñayninmi aswan importanteman tukupurqan, imaraykuchus kanmi aswan hatun allpa otaq masa continental kay planetapi hinallataq aswan askha runakuna, chaymi kay watamantapacha 8 watayoqña kanchis waranqa waranqa waranqa. Kay hatun runa masa norte hemisferio nisqapiqa millayllañan planetata cambiashan, hatun wasikunawan, mikhusqankuwan, usuchisqankuwan, armakunawan, economía nisqawan, tecnologico, científico nisqa wiñayninwan ima.
Hemisferio Sur nisqapi maypichus Mama quchakunapa yakun, pampakuna, yunkakuna, mayukuna utaq Andes hina Urqukuna, hatun biodiversidadta saqillanraq, inti, para, wayrakuna, mamaquchapi corrientekuna, Killa, paykuna kawsanapaq, runap ruwayninpaqpas razonmi kanku.
Kay pachakunapi maypichus pachamamawan runawan tupanakunku, imaraykuchus wayra qhillichasqa, allpapi, mamaquchapi ima nishuta aprovechasqanku, pacha tikray, achka especiekuna chinkachiy, consumismo, usqhaylla qhapaqyachiypi chaymanmi sutichasqa wiñariy. Kay planetataqa thuñichishanchismi. Kaymi aswanta afectan Hemisferio Sur nisqapi tiyaqkunata, Hemisferio Norte nisqapi tiyaqkunamantaqa, chaypim llaqtakunaqa runapa kawsakuyninpaq allin sitioman tikrakurunku, chaynallataqmi Hemisferio Sur nisqapi lamar quchapi hinaspa allpapi espaciokuna aswanta sensitivo kanku ch’akiyman, nina rawrayman, Guerrakunaman, llaqtakunapi maqanakuyman, pachaman tikray, huk kawsaykunapa hatun chinkaynin, runakunapa puririyninpa kausayninmi, chaymi Hemisferio Norte nisqaman, wiñasqa suyukunamanpas yaykun.
Chawpi, Sudamérica suyukuna, hinallataq África suyukunapas, Covid pandemiawan internetwan paqarichisqa mosoq pacha ordenpi cambiokunaq motorninman tukupunku.
200 watañan kay suyukunaqa aswan millay runaq kamachisqan kanku, aychapipas yuyaypipas. Chaynapim, ejemplopaq, Ecuador suyuqa huk suyuman tukurqa, chaypim mana atiq runakuna, displástico, chaymi mana allin mikusqa, mana allin mikusqa, waqlliq, millay, utaq waqlliq runakuna gobiernoman tikrakurqaku, chaynallataqmi presidentekunapas, Honduras suyupi narco presidentekuna hina, Perú suyupi waqlliq, icha mana atiq, traidor, desnutrido hinaspa oportunista Ecuadorpi hina.
Kayqa atikurqanmi, sistema electoral, voto directo y secreto nisqa, qallariypiqa aswan qhapaq, yuraq, católico, qhari, 21 watayoqmanta aswanta akllakunankupaq, akllasqa kanankupaq derechota qosqanraykun, pachak watakunata pasarqan kay derechota saqenanpaq indígena runakuna, yana runakuna, warmikuna, wayna sipaskuna 16 watayoqmanta wichayman, otaq ateos nisqakuna hinallataq maypichus campaña electoral nisqakuna, urnakuna wasikunapas trampaman tukupun, chaymanmi aswan upakuna, aswan askha runakuna, facil-llata urmaykunku.
Kunankamaqa mana allin mikhusqa, mana atiq, mana yachaq, política nisqawan, religionkunawan, educacionwan, medios de comunicación nisqawan karunchasqakuna, hawa llaqtakunaq gobiernonkunaman kamachisqakuna, Estados Unidos, Europa otaq Rusia hina, chaykunan candidato kanku.
Pikunachus votanku otaq decidinku hinaspa generalmente akllankumanmi llaqtankupi aswan millay runakunamanta, paykunan kanku aswan askha runakuna, otaq qhapaqkunamanta, atiyniyoqkunamanta, TVpi reqsisqakunamanta, mana allin reqsisqakunamanta, marionetakunamanta otaq millay runakunamanta atiy, imaynan droga vendeqkuna, legal otaq mana qolqe prestaqkuna hinallataq extorsionistakuna, banquerokuna, manukuq qhatuqkuna, allpayoq runakuna, hatun negociantekuna, wañuchiqkuna, policía, militarkuna, juezkuna, fiscalkuna, abogadokuna, economistakuna, Paykunan kanku religionmanta willaqkuna maypichus dólar, qolqeqa Diosmi, milagro ruwaqmi, paykunan turnopi gobiernopi, llaqtanchiskunata saqueoman tukuchinku otaq guerrakunaq partenman tukuchinku.
