Willakuypa tikrakuynin, INTERNETpa kamasqan, celularkuna, Netflix, televisión satélite, China ruruchiy, utqaylla ruwaypi, wayra apaykachana revolución, chaymanta motorizado transporte, pisi rimayllapi, vertiginoso tikrakuykuna 2000 watamanta pacha rikusqayku , tikrakurqanku ñuqanchikman runapa rikchayninman Planeta Tierrapi, 20 watakunam kawsarqanchik huk pachapi maypim ilusión, imaginacion paraisokunata, chiqapkunata, comportamientokunata, gobiernokunata unancharqa, chay pandemiawan hinaspa Kimsa kaq Guerra Mundial puririsqanwan, pachamamamanta, qullqimanta hatun llakikuna , política hinaspa social chay hamunku huk cascadapi, llapanmanta aswan pisi wiñasqa suyukunata tupaspa, chunka wata hukmanyayta paqarichirqanku.
Kay chunka wata hukmanyayqa qallarikun pandemiawan, covidwan, pacha tikraywan, achka especiekuna chinkachiywan, armakuna wiñasqanwan, Rusiawan OTANwan maqanakuyrayku pachantinpi maqanakuy, Ucraniamanta, Chinawan qullqimanta maqanakuy, chay bloques económicos y militares nisqakuna Cuba, Nicaragua, Venezuela contra, otaq aswan mana allin Rusia contra, Asiapi Áfricapipas maqanakuq islamismo, mosoq formakuna violencia organizasqa crimenmanta, Donald Trumppa golpe de estado Estados Unidospi, pachantinpi yuraq supremacismoq reacciónnin, ichaqa hukmanyay aswan rikukuq kapurqan Perú suyupi, huknin suyu covidwan aswan sinchita ñak’arichisqa llapan planetapi, hinallataq huk chakra yachachiqpa gobiernon tukukusqanwan, paymi yuyaykusqa karqan chay suyupaq Mesias kananpaq.
Runa civilización nisqapa paqarimuyninqa llaqtakuna hatarichiymantam paqarimurqa, llaqtakunam musuq laya runata unancharqa, kay runaqa, mana chakra llamkaqkuna hinachu, chiqisqa indigena runakuna hina, challwaqkunapas, musuq derechoyuqmi karqa, ahinataq derecho de voto nisqa, griego pachamanta, servicios públicos nisqakunaman, callekunamanta, parquekunamanta, yupaychana wasikunamanta, yachaywasikunamanta, colegiokunamanta, hatun yachaywasikunamanta qallarispa, rantiy atiy, rantiy atiy, qhatukuna ñawpaqmantapacha, yupaychana wasikunawan, kamachiy wasikunawan kuska, hark’ay gracias fortalezas utaq militar pirqakunaman, sapa kuti yaku, gracias kasqanrayku yaku ñankunaman, qhilli yakukunata, panteonkunaman, hampina wasikunaman, hampiqkunaman, policíakunaman, militarkunaman, kamachikuqkunaman, yachakuqkunaman, tukuy laya profesionalkunaman kanalizacionta hinaspa wischuytapas.
Chakrapi kachkaspa, chakra llamkaqkuna aswan achka llaqtayuq, qallariypiqa esclavo, rantisqa, rantikusqa utaq naceq runakuna mana derechoyuq kaspanku ima ruwanankupaq kawsayninkuta tanteanankupaq, qipamanmi runakunapa tiyasqan karqaku, paykunam amachasqa karqaku religionkunawan, chaykunan paykunaman haywarqanku huk cheqas paraisopi, huk pachapi, sichus kay pachapi kasukuq karqanku, manataq pantachiqchu karqanku, kasukuq karqanku chayqa, manañan kawsayninkuta qorqankuchu huk patronman, nitaq huk reymanchu, aswanpas huk religionmanmi , ch’uya libroman, uma sacerdoteman, Iglesiaman, Cristoman, Muhammadman, Budaman otaq huk dioskunaman.
Religionkunan kamachikunaman qoqku ñawpaqpi mana kapuqninkuta, almata.
Ichaqa qhatuy, artesanía ruway, chaymantataq industrial ruway, rantiyta qhatuyta, materiata t’ikrayta, imaymana kallpata, apaykachanata, yupaykunata, simikunata apaykachayta, chay sobrante mana rantiyta atikuptin.utaq mikhuyta, utaq mikhurqa mana hatun chaniyoqchu huk cheqaspi aswanpas huk cheqaspin, kaytaqa rantikunman otaq vendekunmanmi huk inventoman gracias nispa, chay inventoqa qolqen karqan, qolqepas, imaynan truequepiqa sasachakuy karqan runakunaq necesitasqanku , otaq llaqtakuna cambiasqan tiempowan, catástrofes naturales, ahinataq ch’akiy, unu hunt’ay, pacha chhaphchiy, guerrakuna otaq plagakuna. Ichaqa qolqewanmi huk hatun suyukunamantapas kaqkunata rantiyta atirqanku, China nacionpipas qolqeqa ancha importanten karqan, imaynan América nacionpipas Europapipas ancha importante karqan.
Chay sueldo rikhurimusqan ratopin llaqta runakuna rikhurimurqanku, paykunaqa manan América suyupi kamachikuna hinachu, otaq llank’aqkuna hinachu, chakra llank’aq runakuna hinachu, paykunaqa haciendapi tiyanankupaq derechollanwanmi pagasqaku, mikhuywan otaq p’achawan ima.
América Latinapi llank’aqkuna otaq kay suyupi chakra llank’aqkuna, XX siglo tukukunankama aswan askha runakuna, llank’achiqninkunaq wiñaypaq manukuqninkunan karqanku, paykunan llank’asqankumanta pagarqanku, waqyasqa allpaq huknin parten derechowan Los Andes, husipungo, chay yaku kanalta llamk’achisqanku pacha, Ecuador suyupi ñawpaq kaq chakra llamk’aq tantanakuykunata paqarichirqa, Juntas de Agua Potable nisqa sutichasqa, chaykunan tantearqanku pikuna, hayk’aq, hayk’a yakuta indígena runakuna hap’iyta atisqankuta, parcelankupaq, wasikuna utaq llaqtakuna, yaku ñawpaqta jefepa haciendanninta pasaq, chakrankunata wanuchaspa, patronkunapa hinaspa llapa uywankunapa yakunayayninta wañuchispa, chaymantataq sapakama peonkunaman turnopi chayamuq, chaymi llaqtapi tukunankama.
Concertación nisqawanmi llank’aqkunapaq, indígena runakunapaq, chakra llank’aqkunapaqpas sistema de crédito nisqa paqarichisqa karqan, kunan Fondo Monetario Internacional nisqa FMI nisqamanta chaskisqanman rikch’akuq, chaypin llank’aqkuna, indígena runakuna, chakra llank’aqkunapas miraymanta miray qolqeta pagananku karqan, ñawpaqtaqa llank’aywan , chaymantataq diezmo nisqakunawan, chaymi sapa chunka uywakunamanta ñawpaq kaq, otaq cosechapi sapa chunkapa ñawpaq kaq quintalnin, chaymantapas ima kachi, herramientakuna, tela, llapanmanta aswantaqa alcoholpa chanin, chay . indígenas, campesinos y pescadores alcohol viciadokunaman, fiestakunawan, ahinataq wawa pasay, bautismo, casarakuy, religioso raymikuna, maypichus Dioswan vinowan, mayqinkunatachus Américapi tikrarqanku caña de azúcarmanta alcoholwan, chay alcoholtaq chawpiman tukurqa chay raymi, astawanqa sacerdote raymikunapi, maypichus aswan allin cosechayuq, utaq aswan uywayuq llamk’aq, wakmanta wakcha kananpaq raymita wikch’una, mikhunata, ukyanata quspa, sacerdoteman chay raymimanta qullqita quspa.
Chay sueldoqa tiyaq chakra llank’aqkunatan chakra llank’aq runakunaman tukuchirqan, paykunan huk haciendamanta huk haciendaman, huk wasichakuymanta huk llaqtaman, huk llaqtamanta huk llaqtaman, huk minamanta huk minaman rirqanku, hinaspan rantinankupaq saqerqanku. Chay sueldowanmi clienteta paqarichimurqan, payqa manañan cambiaqchu, manataqmi vendeqpa munasqanman hinañachu kapurqan chayqa, manan rantiyta atirqanchu, sueldo permitisqa, cantina, tienda, alquiler otaq tukuy ima rantiypas, concienciapas.
Llaqta runakunaqa chakra llamk’aqkunamanta, yana runakunamanta, indigenakunamanta, challwaqkunamanta ima astawanqa yachaywan t’aqanakurqanku.
Educación llaqtakunaq chawpinman tukupurqan, iglesiaq rantinpi huch’uy llaqtakunapi América suyupi, chaymantapas, llaqta runaqa artista, atleta, político, profesional, artesano, chaymi poste de atracción nisqaman tukupurqan.
Pisi tiempollamantan llaqtakunaqa territoriokunata controlayta munarqanku primakunata, unuta, mikhuykunata qonankupaq, chaymi política nisqa paqarichirqan, chaymi llaqtakunaq atiyninpa utilizacionninman tukupurqan. Llaqtakunaqa ejercitokuna, policía, tallerkuna, fabricakuna, tukuy ima, aswan fabricakuna, aswan atiyniyuq.
Politicaqa religioso grupokunaq rantinpin partido político nisqakuna churarqan, chay partido políticokunan kunanqa atiyniyoq kanankupaq atipanakushanku. Chay ratopin religioso t’aqakunaq rantinpi partido político nisqakuna churasqa karqanku, chaymi chay culto cambiarqan, wañuq dioskunapaq mana wañuq dioskunata inventarqanku, kamachikuykunata, sagrado librokunatapas kamachikuykunapaq, constitucionkunapaq, códigokunapaq.
Kay mosoq dios yupaychayqa qolqe, presidente otaq hatun funcionario público nisqa, hinallataqmi wañuypaq huchakuna yupaychayman tukupurqan, yanqa kay, munapayay, phiñakuy, llullakuy, munapayay, k’amiy, millay kay, millay kay, astawanqa traición, chaykunan chaymantapacha llaqtakunaq paqarimuynin, partidokunaq, política nisqapa paqarimuyninmi.
Paykunaqa iñichiwanchismi partido político nisqakuna, chay organizacionkuna llaqta runakunaq, huk suyuta otaq askha suyukunata kamachinapaq. Nikunmi política nisqa arte, ciencia, ichaqa cheqaqpiqa vicio, imaraykuchus organizaciones políticas nisqakunaqa pandillakunan kanku botín nisqakunata rakiq suyu sutichasqa, chaymi Pachamamapi espacio físico, chaypin kan recursos naturales, habitantes, infraestructura , . industriakuna, qhatuy, yachay wasikuna, llaqta wasikuna, ejercitokuna, policía, armakuna, makinakuna, hukkunapas, hukkunapas.
Politicokunaq munayninqa tukuy imaymana gananciakunata cosechaymi, akllanakuykunawan, chaypin partidopas, candidatonkunapas, propaganda nisqa kasqanwan, medios masivos nisqawan ima, huk candidatota idoloman tukuchinku, gobiernoman.
Ichaqa políticokunapas interesniyoqmi kanku gananciakuna mirachiypi, kayqa mast’arishanmi qhapaq kaypa paqariyninkunata, qhapaqyachiypa paqariyninkunata, runakunaq otaq llank’aq runakunaq controlninta yapay, aswan askha policía, militar, funcionario público, qatiqninkuna kamachisqanku.
Politicokuna wiñayta munanku. huk suyu wiñaynin aswan hatun saqueoyuq kananpaq, aswan allinta suyuta kamachikuq runakunaman aprovechananpaq. Aswan hatun hinaspa aswan atiyniyuq ejercitoyki, policía, llamkaqkuna, recursos naturales, industria, aswanmi kanku.
2000 watamanta pacha, Perú suyupa hatun kamachikuynin, hatun kamachiypi, tukuy imapi mana tupanakuypi, pachantinpi tikrakuykuna, willanakuy, apaykachana, pacha tikray, chinkay, qhali kay, pachamamapi sasachakuykuna, yachaypa phatariynin, utaq awqanakuykuna .
Perú suyupa hatun kamachikuyninqa, kay pachakunapi Perú suyupa hatun llakipi tarikusqanpa cunanmi. Chiqapmi chay suyupi akllanakuypi atipaq hamuq umalliqmi Ecuadorpi, Chilepipas pasasqanman hina musuq hatun kamachikuyta yuyaychanqa.
OTANpa mastarikuyninqa, Rusiyap reaccionninpas Kimsa ñiqin pachantin maqanakuypa cunanmi, antawakuna, ruphachiq motorkunapas, pacha tikraypa cunanmi, chakra llamk'aypi, challwaqpipas frontera mast'arikuynin, América Latinapi, Áfricapipas chinkaypa, wakcha kaypa, mana kaqlla kayninpa cunanmi, Hemisferio Sur nisqapi wiñariy, materia prima nisqa suministrador hinallataq barato llank’ay, chaymi inestabilidad política nisqa, cocaina nisqapa chanin hinaspa mañakuynin, droga contra guerra nisqapa causan, chaymi wañuchichkan hinaspa unanchachkan cartel utaq pandilla sutiyuq monstruokunata, narcogobiernokuna hinaspa narcoproductor utaq consumidor nisqa suyukuna, narco-ejércitos nisqakuna
