1982 watapi El Niño nisqa fenómeno nisqa Ecuador runakunaq kawsaynintan llakichirqan, campokunamanta llaqtakunaman migratorio ola nisqatan paqarichirqan, chakrakuna, tarpuykuna, uywakuna, chakra llank’aqkuna ima mana sasa pachamanta, onqoykunamanta, qolqe mana kaymanta, mana allin rimanakuykunamanta, chaymantapacha telefonoqa karqan intercambios telefónicos nisqakunallamanta, otaq radio mensajekunawan, costa patapi transporte kutimurqan barcokunapi, qapariq motor diésel nisqayoq, otaq barcokunapi, hawa motorniyoq, plátano tiempo hina, chakrakunapi caballokuna huk kutitawan llave karqanku, imaynan 400 wata ñawpaqta Colonia nisqa pachakunapi hina.
Llaqtakunapiqa mana qhatuy kasqanraykun nativo mikhuykunata kutichimurqan, chaykunatan envasado nisqawan, industrializado nisqawan ima qarqosqa karqanku, hampikuna mana kasqanraykutaqmi hampi yurakunata kutichimurqan. Chaywanmi Cantón Muisne nisqapi mikhuykunata, hampi yurakunatapas t’aqwiyta atirqani, chaymi Ecuadorpa costanpi huknin qhepa tropical nisqa cheqaskuna, chaypin kasharqan primaria sach’a-sach’akuna, sallqa uywakuna, askha challwakuy, manglares, arrecifekuna, qaqakuna, chaypin chakra llank’aypi, waka uywaypipas mana karqanchu sach’a-sach’akuna kuchusqa utaq sach’asqa.
Wasimanta wasi watukuspa, parterakunawan, hampiqkunawan, sobadoreswan utaq tradicional traumatólogoswan hampichikuy rakinakuy, layqakunawan, psicoterapéutico llamkayta ruwaqkunawan, utaq culebreroswan, paykunallam mach’aqwaypa kankasqanmanta qispichiyta atirqaku, chaypa contranpi mana ruwasqankumanta karqanmi suero antiveneno, ismuy hina, chaymi pisi pisimanta necrotizarqan tejidos nisqakunata. Chay willakuyqa ancha chaniyuqmi karqa hampi yurakunamanta hinaspa nativo mikuykunamanta huk manualta ruwanapaq OCAME qhali kayta kallpanchaqkunapaq chaynallataq Facultad de Medicinapi yachachiqniypa investigacionninpaq, Dr. Eduardo Estrella, paymi huk librota El Pan sutiyuqta kay datoswan lluqsichinman.de America , Archivo de Indias nisqapi maskhayninta hinalla ruwaspa, Sevilla llaqtapi, España suyupi.
Ichaqa llakichirqataqmi OCAME nisqatapas, chaymi cooperativa de campesinos nisqaman tikrakurqa, chaymi yantamanta, cacao nisqamanta, rurukunata rantikurqaku, chaykunatam chakra llamkaqkunapa tiendankupi rantikurqaku. Chakra llank’aqkuna huch’uy dueñoman tukupurqanku, 1968 watapi, 1974 watapi reformas agrarias nisqawan, qolqe, propiedad, hinallataq umalliqpa dignidadnin otaq cargonkuna ñawpaqman churasqa kapurqan, qolqe, bienes, qhapaq kay kutimurqan kawsaymanta aswan chaniyoq kananpaq, imapas españolkuna atipaqkunam 500 wata indígenakunata, yanakunatapas yachachirqaku, inkakunapa quriwan, allpankuwan hinaspa qullqiwan, chaymi punta kaq pachantinpi qullqiman tikrakurqa, minakuna kasqanrayku hinaspa mana khuyapayakuspa runapa explotacionninrayku, Potosípa minakunapi.
Kaymi aparqan Luis, doctormasiywan, Muisne llaqtapi llamkaq, chaypi tiyaq nicaragüense warminwan iskay uchuy wawankunawan, iskay kamachikuykunata ruwaspa tukuy imapi, infidelidad sexualmanta ambiciones políticaskama, yachachirqa salud promotores nisqakunata, chaymi aswan importante imapas karqan maqanakuy armasqa, Frente Sandinista nisqapi tiyaq hina, allpayoq runakuna, iglesiapas chakra llank’aq runakunaq sarunchakuq tradicionninpi kasqankuta, 1535 watamantapacha Quito, Ecuadorpa uma llaqtan, ñawpaq Corte Realpas.
Tayta-mamakunan ichaqa rikurqanku organizacionpaq representasqayku peligrota, uyariwaqniyku saludta kallpachaqkunan aswan radical karqanku allpayoqkunawan tupasqankupi, paykunan karqanku cantonpa hallp’anpa, kawsayninpa, gobiernonpa dueñonkuna .
Cristoq contranpin, paymi laq’awan qhatuqkunata templomanta qarqorqan, Muisneq Teología de Liberación nisqapi sacerdotekuna, Graciano, Julián ima, chakra llank’aqkunata qhatuqkunaman, dueñoman ima tukuchiyta munarqanku, chanin qhatuy nisqankuwan. Luistaqmi ichaqa allin profesional kayta munarqan, wasinpa, carronpa, aswan sumaq kayninkunayoq kayta, hatun funcionario público nisqa kayta, chaypaqmi especializasqa karqan salud pública nisqapi, ichaqa imaynan esposanpa fidelidadninta mañakurqan hinata, ichaqa paymi engañarqan, chakra llank’aqkunata mañakurqan hunt’aq sonqo, organizasqa armasqa t’aqa kanankupaq, chaypaqqa, ñawpaq kaqmi karqan huk organizacionpa dueñonkuna kanankupaq, chaypin chay kaqninkunaqa llapa runaq, manataqmi aswan qhapaq, manaña wakcha, mayqen kanmanmi mosoq suyuq teqsin, chaypin llapa runa kaqlla kankuman, Cubapi hina, chaypin qhapaq kayqa qhali kayniyoq, yachayniyoq kanan, manan qolqeyoqchu nitaq bienes nisqayoqchu, ichaqa partido umalliqkunan kankuman kawsayninkuq dueñonkuna, qhapaq kay kamachiqkuna chaymi paykunaqa produciyta atinku hinaspa Luisqa jefe kayta munarqa.
Tukuyninpiqa, 40 watamanta, Liberación Teología sacerdotekuna cacao hawa llaqtakunaman apachiq tukurqanku, Luis, huk capitalista estadoq burócrata umalliq, qhali kayta kallpachaqkuna, wakinqa llaqta llank’aqkunan karqanku ministerioq subcentros de salud nisqakunaq yanapaqnin hina otaq Seguro Social Campesino nisqapi , utaq huch’uy dueñokuna, Alianza para el Progreso nisqapa plan norteamericano nisqanman hina, reformas agrarias nisqawan.
